Zeki Coşkunsu
Editör: Simge Armutçu
Şimdi yıldızlar vardır
göklerde
gri gecelerin derinliklerine yaslanmış.
Onların içinde kara bir delik,
delikten hiç içeri baktınız mı?
Orada kocaman bir ayna var.
Ne kadar büyük gösterir,
korkarsınız!
İnsan o zaman anlıyor
ne kadar küçücük olduğunu.
Bir deli aklıyla bile
o kadar aşikâr ki
akıllıların şaşkınlığına şaşıyor insan.
Hadi, tutun ellerinizi, kenetlenme zamanı.
Hiç aşağıdan yukarı yıldız yağmuru olur mu?
Newton elmayı yedi
Parmağını kaldırıp söz almak için;
Lortlar kamarasının, çatısından yağmurun damladığı o gün:
‘Baylar çatınız akıtıyor!’
dediğinde,
herkes döndü alkışladı:
‘Ne büyük adam!’
Ali Arslan – Yaşamdan İzler
Ünlü İngiliz fizikçi, matematikçi, astronom, mucit, filozof ve teolog Sir Isaac Newton (1643-1727) arkadaşına yazdığı bir mektupta şöyle der: “Ben, benden öncekilerin omuzlarına tırmandığım için onlardan biraz daha ilerisini görebildim!” Başka bir deyişle: “Ben daha ileriyi görebilmişsem bu, Devlerin omuzlarına çıkıp baktığımdan dolayıdır (If I have seen further it is by standing on the shoulders of Giants)!” / “Devlerin omuzlarında dururken daha fazlasını görüyoruz (We see further when standing on the shoulders of giants)!”(1)
Olmasını arzu ettiğimiz bazı yetenekler, kapasiteler olmadığında ve/veya gereği gibi olmadığında kendimizi yeteneksiz, kapasitesiz sanabiliriz. Oysa doğa, herkese farklı-çeşitli yetenekler, kapasiteler vermiştir. Birinin bir alanda bizden üstün vasfı varken bizim de ondan farklı bir alanda üstünlüğümüz olabilir. Her yetenek bir rezerv, güçtür. Önemli olan, bizim sahip olduğumuz ve yaşamda başarı sağlayabilecek kendi yeteneklerimizi ve kapasitemizi fark etmemiz, bunları pozitif yönde kullanmamızdır. İnsan, diğer canlılardan epigenetik (kalıtsal olmayan) bir biçimde farklı akıl, bilgi, eğitim, kültür, teknik ve çalışmayla her açığını, zafiyetini kapatabilir; üstünlüğe çevirebilir. Atinalı ünlü politikacı Demostenes [Demosthenes-Dimosthenis(MÖ. 384-322)]’in kekeme olduğu rivayet edilir, ancak ağzına çakıl taşları alıp deniz kenarında sürekli konuşarak yaptığı idmanlarla iyi bir hatip olmayı başarmış ve eksikliğini başarıya çevirmiştir [“Parazitlerin Benefisiyal Efekt’i(Olumsuzlukları Olumlu Kılma-Faydalı Hâle Dönüştürme Etkisi)”(2)].
“Tüm yetenekler ve kapasite, eğitimle işlerlik kazanır. Düzgün eğitim şansı bulamamış yetenekler heba olur! Kafamı, bedenimi, tüm hissiyatımı, dünyamı işgal etmiş olan, beni tutsak kılan, mutluluktan yoksun bırakan, gençliğimi elimden alan, din denilen sihirli mağaradan çıktım. Oradaki talihsiz dostlara veda ettim. Bunu nasıl başardımsa, bir şekilde başardım. Okuduğum tüm filozoflara teşekkür ediyorum. Bu bir yetenek midir, bilmiyorum. Bir isim de veremiyorum.”(3)
Değil mi ki gelişmemiş-geri kalmış/bırakılmış ülkelerdeki eğitim sistemi ezberci-şabloncudur; otantik(gerçek-doğru-güvenilir) anlama, kavrama yeteneğini geliştirmiyor, onun için de otantik eğitimden mahrum-yoksun kalıyorlar. Örneğin, “Medrese ve İmam Hatip” kafası da lafzı tekrardan sevap kazanmaya dayanır. Böylesi çağdışı-otantik ilme ters paradigmayı aşmadan ne bir totem ve ne de bir tabu dairesinden dışarı çıkmak gerçekten oldukça zor, hatta olası görünmüyor.
Son tahlilde, sözün özü, demiştim: Kardinal çözüm; kırmızı ringa balığı safsatası-şaşırtmacasına düşmeden ve aceleci genelleme hatası da yapmadan Otantik Sanat/Felsefe/İlim ve Sevgi/Akıl/Rahmet üçlü paketleri eşliğinde önümüzü görüp yolumuzu açarak yol almaktan geçiyor.
(1) Geniş bilgi için bkz. NEWTON, Isaac Sir; https://www.brainyquote.com/quotes/isaac_newton_135885 & https://www.americanscientist.org/article/on-the-shoulders-of-giants & https://www.bbc.co.uk/worldservice/learningenglish/ movingwords/shortlist/newton.shtml. (Erişim Tarihi: 13.06.2021).
(2) Bkz. COŞKUNSU, Zeki; “Gerçek-Gerçeğe Giden Yol (The Road to Real-Reality): Geçmişimiz-Bugünümüz & Geleceğimiz Non-Konvansiyonel Otantik İlmî Makâleler(I-II-III)”, 14-21.11.1998 tarihli, “İlim İnsanı İçin Üç Rehber İlke: Parazitlerin Benefisiyal Efekt’i(Olumsuzlukları Olumlu Kılma Etkisi), Fenomen(Görüngü) & Paradigma(Yeni Bir Çözüm Modeli-Değerler Dizisi)” adlı makâlemiz, C. I, ss.139-149, Çizgikitabevi Yay., Konya, 2019.
(3) Bkz. CEYLAN, Yasin (Prof. Dr.); 13.06.2021 tarihli, kendi “Facebook” ana sayfasındaki paylaşım yazısı, https://www.facebook.com/yasin.ceylan.1690. (Erişim Tarihi: 13.06.2021).