Duygusal Zekanın Ortaya Çıkışı
Henüz duygusal zeka kavramının ortaya çıkmamış olduğu dönemlerde, hayatta başaralı olmanın tek ölçütü akademik ve bilimsel bilgi birikimi, IQ olarak görülüyordu. Ancak bir zaman sonra “Duygusal Zeka” kavramı ortaya çıktı ve yalnızca bilmenin yetmediği, düşünce bilgilerini duygu bilgilerine çevirme becerisinin, duyguları iletişime katarak kullanabilmenin de önemli olduğu anlaşıldı.
Duygusal zeka nedir ?
Akıl, zeka gibi kavramlarla açıklığa kavuşamayan soruların cevapları duygusal zeka ile açıklanmaya başladı. Bu durumda akılcı ve duygusal olmak üzere iki farklı zekamız vardır.
Tutkularımızı, düşüncelerimizi, değerlerimizi ve yaşamı iyi yönetmek gerçekte bilge olmaktır.
-Nevzat Tarhan-
Varlığımızın özünü oluşturan ve bizi yönlendiren hislerimiz, tutkularımız, dürtülerimizdir. Dürtüler kendini eylemle ifade etmek ister, dürtüleri kontrol etmekse iradenin işidir. Dürtülerimize hakim olup onları yönetebildiğimiz derece başarılı bi hayat süreriz. Yüksek IQ sahibi ancak düşük EQ (Duygusal zeka) sahibi insanlar hayatlarını yönlendirmek konusunda başarısız kalırlar.
Duygusal zeka daha soyut alanlarda IQ’nun önüne geçebilir. Akıl duygusal zeka olmadan yeterince verim sağlayamaz.
Duygusal Zekanın Becerileri
- Uyumluluk- Yeni koşullara ayak uydurabilme, esneklik
- İddiacılık- Açıksözlülük, dürüstlük, adaletli olmak
- Duygu İfadesi- Duygu aktarımında başarılı olmak
- İnsanların duygusunu yönetmek- başka insanların duygusunu etkileyebilme becerisi
- Duygu algısı- kendinden ve diğerlerinin duygularından emin olmak
- Özdenetim- Duygularını kontrol altında tutabilme
- Düşünerek hareket etme- Telaşa ve aceleye yer vermemek
- Başarılı ilişkiler- İlişkilerini sağlıklı bir şekilde sürdürmek
- Özgüven- Başarılı ve kendinden emin olmak
- Motivasyon- Kendini harekete geçirebilme becerisine sahip olmak
- Sosyal yetenek- Sosyal becerileri kuvvetli kullanabilmek
- Stres yönetimi- Çözüm odaklı ve baskıya dayanıklılık
- Empati- Başkalarının duygularını anlayabilmek
- Mutluluk- Neşeli ve yaşam memnuniyetini yüksek tutabilmek
- İyimserlik- Ümidi ayakta tutma ve bardağın dolu tarafını görebilmek.
Duygusal Yetenek
Önceleri zeka ve duygusallık arasında çelişki olduğu düşünülürdü. Duygusallığın akla dayalı eylemleri perdelediği zannedilirdi ancak duygusal zeka kavramıyla böyle bir durumun aslında söz konusu olmadığı, önemli olan şeyin akıl ve duygular arasında denge kurabilmek olduğu açıkça gözlemlendi.
Duygusal yetenek, IQ da dahil olmak üzere var olan diğer yeteneklerin ne kadar iyi kullanılabileceğini belirler. Duygusal yeteneklere sahip kişiler, her türlü – sosyal, kişiler arası- ilişkide her zaman bir adım önde olmayı başarırlar. Bu kişiler hayatlarını daha doyumlu yaşar ve verimlilikleri daha yüksektir. Yüksek duygusal zekaya sahip insanlar duygularını, içinde bulundukları durumları analiz etmede başarılı kimselerdir, içinde bulundukları durumu analiz eder ve bir hata yapıp yapmadığı konusunda kendilerine sorular yöneltirler. Böylelikle durumların üstesinden gelebilmek adına çözümler üretirler.
Duygusal Zeka Eksikliği
Duygusal zeka eksikliğinde bağımlılıklar, depresyon, şiddet eğilimi ve başarısız hayat tecrübeleri görülebilir. Bunun yanı sıra duygularını yaşarken daha sakin ve bilinçli olmayı başaran insanların daha sağlıklı bir yaşam sürdükleri birçok araştırmayla kanıtlanmıştır.
Kendi duygularımızı tanıyıp eğitebilirsek ve başkalarının duygularını anlayabilirsek duygusal zekamızı yükseltebiliriz.
BU YAZI https://www.psikolojiden.com ‘da yayımlanmıştır.